Πέμπτη, Απριλίου 19, 2007

ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ α'


Το μοντέρνο είναι μια ιδέα, μια πολύ ριζοσπαστική ιδέα που εξακολουθεί να εξελίσσεται. Βρισκόμαστε τώρα σε μια δεύτερη φάση της ιδεολογίας του μοντέρνου (που έχει ονομαστεί αλαζονικά «μεταμοντέρνο»). Η αρχή του μοντέρνου στη λογοτεχνία εντοπίζεται στα 1850. Ένας αιώνας και μισός είναι πολύς καιρός. Πολλές από τις στάσεις, ενδοιασμούς και απορρίψεις σχετικά με το μοντέρνο στη λογοτεχνία – όπως και στις άλλες τέχνες – έχουν αρχίσει να μοιάζουν συμβατικές ή στείρες. […]

Αλλά αυτό που συμβαίνει με τις προωθούμενες αποκηρύξεις στις τωρινές αντιπαραθέσεις όσον αφορά στο αφήγημα, πάει πέρα από τα συνηθισμένα πλαίσια, εντός των οποίων τα νέα ταλέντα χρειάζεται να αποκηρύξουν παλιότερες ιδέες λογοτεχνικής υπεροχής.

Στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη ζούμε σήμερα σε μια περίοδο αντίδρασης. Στις τέχνες παίρνει τη μορφή μιας ενάντια στα υψηλά μοντέρνα επιτεύγματα, τα οποία θεωρούνται πολύ δύσκολα, πολύ απαιτητικά για το κοινό, όχι αρκετά προσβάσιμα (ή «φιλικά προς το χρήστη»). Και στην πολιτική, παίρνει τη μορφή της απόρριψης όλων των προσπαθειών καθορισμού της δημόσιας ζωής με βάση αυτά που υποτιμητικά αποκαλούνται ιδεώδη.

Στη μοντέρνα εποχή η επίκληση για επιστροφή στο ρεαλισμό στις τέχνες συνήθως συνοδεύεται από την ενίσχυση ενός κυνικού ρεαλισμού στον πολιτικό λόγο.

Το μεγαλύτερο παράπτωμα σήμερα σε ζητήματα τεχνών και πολιτισμού, γενικότερα, για να μην αναφέρω την πολιτική ζωή, είναι να υποστηρίζει κανείς κάποια καλύτερα, πιο απαιτητικά κριτήρια – κάτι που υφίσταται επίθεση εξίσου από δεξιά και αριστερά, είτε σαν αφέλεια είτε (το νέο έμβλημα των φιλισταίων) σαν «ελιτισμός».

Δεν υπάρχουν σχόλια: