Σαστισμένη θεωρία

Και πάλι για την αποτυχία πρόκειται. Για τον εγκλωβισμό σε μια αλυσίδα από αποτυχίες και τίποτε άλλο. Όλοι αυτοί που προσπαθούν να μιλήσουν για τις εξελίξεις (αλλά και για πράγματα βυθισμένα στην ακινησία), όλοι όσοι ερμηνεύουν κι εξηγούν και ταυτίζουν και διαφοροποιούν και εκθέτουν και μαγειρεύουν και κατηγοριοποιούν απελπισμένα: όλοι αυτοί τώρα αποτυγχάνουν. Αποτυγχάνουν και εκτίθενται. Γιατί αυτό τώρα είναι το συμβάν και μέρος του συμβάντος είναι η αποτυχία τους. Οι θεσμοί, τα γεγονότα, οι άνθρωποι, οι αξίες (μέχρι και ο θάνατος) φαίνονται να έχουν χάσει τις παλιές σημασίες τους. Αλλά όσοι αναλαμβάνουν επαγγελματικά την έκφραση της πραγματικότητας δε φαίνονται να πτοούνται από την αποτυχία. Γυαλίζουν τον απαρχαιωμένο τους εξοπλισμό και προσπαθούν να κάνουν τη δουλειά τους. Η αλυσίδα των αποτυχιών τους τροφοδοτεί της εξελίξεις και το βουβό, άναρθρο, ασυντόνιστο κλάμα αυτών που δεν έχουν φωνή, που ψελλίζουν, γίνεται εκκωφαντικό. Παρόλα αυτά δεν έχουν διάθεση να αλλάξουν γυαλιά μέχρι να καταλήξουν με ξεριζωμένα τα μάτια που τους γέλασαν. Η επιμονή τους είναι ένα σύμπτωμα του γήρατος των ιδεών τους.
Όταν ξέσπασαν οι μεγάλες κινητοποιήσεις μιλούσαν με όρους ατομικής ψυχολογίας, για λύπη και οργή και η δράση παρουσιάστηκε σαν ατομικό φαινόμενο. Είπαν ότι είναι λίγοι αναρχικοί (δηλαδή πράκτορες σύμφωνα με το κομμουνιστικό κόμμα), οι δέκα είκοσι «γνωστοί άγνωστοι» που εκμεταλλεύονται ένα θάνατο για να σπάσουν. Αλλά σιγά σιγά αναγκάστηκαν να παρουσιάσουν μια δημογραφική έκρηξη των μεμονωμένων αναρχικών. Από δεκάδες σύντομα έγιναν εκατοντάδες και χιλιάδες. Για να διασώσουν το σχήμα τους προχωρούσαν σε εκ των υστέρων ανασυγκροτήσεις της βλακείας τους και μίλησαν για συνένοχους συμπαθούντες. Μίλησαν για παιδιά που παρασύρονται και θα έπρεπε να τα μαλώσουν οι γονείς τους (αλλά «ο κόσμος δεν είναι παιδικό δωμάτιο») Μίλησαν για μετανάστες που εκμεταλλεύονται το χάος για να κλέψουν, μίλησαν για σκευωρίες και συνομωσίες από όλους και εναντίον όλων. Σιγά σιγά οι αναλύσεις γίνονταν πλουραλιστικές, περιλαμβάνοντας τα πάντα ανεξέλεγκτα μπας και φτάσουν ποσοτικά αυτό που ποιοτικά δεν έχουν καταλάβει. Τα παλιά μυαλά προσπαθούν να πουλήσουν τα μουτζουρωμένα τους χαρτιά για εσωτερική κατανάλωση αλλά η πραγματική σύνθεση του τι συμβαίνει δεν έχει γίνει ακόμα. Όλο αυτό το μαυροφορεμένο πλήθος δε φαίνεται να συμφωνεί σε κάτι. Το αποτελούν έφηβοι emo των βορείων προαστίων, πολίτες αγανακτισμένοι οικονομικά ή πολιτικά, καταπιεσμένες κοινωνικές ομάδες, τα άτομα που θα έκαναν τα πάντα για άλλη μια κυβερνητική εναλλαγή, οι ασφαλίτες που κι αυτοί για μας τα σπάνε, ακόμα και οι εξωγήινοι των συνομωσιολόγων. Ποσοτικά χρειάζονται τόσοι κι άλλοι τόσοι. Το ζήτημα είναι να βρούμε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που τους ενώνουν σε μια νέα μορφή υποκειμενικότητας. Στα μεγάλα αμφιθέατρα, που είναι μικρό κομμάτι αυτού του συμβάντος, οι ομιλητές για να μη τσακώνονται δε προχωρούν σε διεξοδικές αναλύσεις αλλά παραλείπουν τα πάντα ως αυτονόητα και είναι σαν να έχουν το σύνθημα «το κράτος σκοτώνει και τα λοιπά». Ίσως το μόνο σύνθημα που θα μπορούσε να γίνει απ’ όλους δεκτό να είναι Ο ΑΛΕΞΗΣ ΕΙΝΑΙ ΝΕΚΡΟΣ, ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΑ. Και αυτό το όλα, αυτή η ολότητα δεν είναι ατομικό. Αυτό που οφείλει πρωταρχικά να αναγνωρίσει ο κριτικός στοχασμός είναι το αυτονόητο ότι πρόκειται για κοινωνικό γεγονός. Δεν είναι κοινωνικό μόνο το κομμάτι που μας βολεύει, ώστε να χαρακτηρίζονται οι «παρεκτροπές» ατομικές και αντικοινωνικές. Ολόκληρη η κοινωνική αναταραχή είναι κοινωνική. Η βία αυτή είναι ένα κοινωνικό γεγονός. Το επόμενο βήμα μας είναι να αναγνωρίσουμε ότι πρόκειται για βία που δεν είναι, που θα μπορούσε και να μην είναι και τόσο τυφλή. Όταν της το αναγνωρίσουμε δεν θα επεκταθεί, όπως φοβόνται οι ηθικολόγοι, αντίθετα θα λυτρωθεί και θα υποκλιθεί στη θέα της ανάδυσης ενός νέου κόσμου. Ο παλιός κόσμος συνεχίζει να αυξάνει σωρευτικά τη φρίκη. Και πρέπει να μπει ένα τέλος. Το νέο μεγάλο κόλπο του κεφαλαίου, η αυτοεπιβεβαιούμενη «οικονομική κρίση» που στρέφουν εναντίον των λαών πρέπει μέσα από αυτή τη διαδικασία να γυρίσει εναντίον τους. Εκείνοι τάραξαν το σύστημα, εμείς ας το βοηθήσουμε να ανατραπεί.
Αυτή τη στιγμή, που στριμώχνονται μπροστά μας νέες προοπτικές δε θα πω ρεαλιστικά και ουτοπικά ότι σημασία έχει η ελευθερία που βιώνουμε τέτοιες στιγμές ή ότι μέσα από αυτή τη πίεση γεννιέται και διαπαιδαγωγείται μια νέα γενιά. Ούτε και θα δώσω σαφείς ερμηνείες. Δε ξέρω την μορφή των νέων ειδώλων. Το μόνο που οφείλω να θέσω είναι το αίτημα για ανατροπή. Αυτή θα μπορούσε να είναι η απαρχή της ανατροπής του κόσμου της αποτυχίας τους, της αποτυχίας μας.